Rechten, plichten en garanties

Inleiding

Dit stuk dient om meer inzicht te krijgen in de problematiek.
De laatste jaren is de verantwoordelijkheid voor de fokker toegenomen, inzake het gezond fokken van pups. Om dit gebied van regelgeving en mogelijke garanties transparanter te maken is getracht met onderstaande beschrijvingen en verwijzingen wat meer inzicht te krijgen in deze materie.

Besluit houders van dieren

Versie 01-07-2018. Hoofdstuk 3. Houders van dieren anders dan voor landbouwdoeleinden.
Artikel 3.4 Fokken met gezelschapsdieren.

• Het is verboden te fokken met gezelschapsdieren op een wijze waarop het welzijn en de gezondheid van het ouderdier of de nakomelingen wordt benadeeld.
• In ieder geval wordt bij het fokken in het eerste lid, voor zover mogelijk, voorkomen dat:
• Ernstige erfelijke afwijkingen en ziekten worden doorgegeven aan- of kunnen ontstaan bij nakomelingen.
• Uiterlijke kenmerken worden doorgegeven aan- of kunnen ontstaan bij nakomelingen, die schadelijke gevolgen hebben voor welzijn of gezondheid van de dieren.
• Ernstige gedragsafwijkingen worden doorgegeven aan- of kunnen ontstaan bij nakomelingen.
• Voortplanting op onnatuurlijke wijze plaatsvindt.
• Het aantal nesten of nakomelingen dat een dier krijgt de gezondheid of het welzijn van het dier of de nakomelingen benadeelt.
• Een hond krijgt binnen een aangesloten periode van 12 maanden ten hoogste 1 nest.

Vooropgesteld dient te worden dat artikel 3.4 “Besluit houders van dieren” geen concrete regels, maar een open norm bevat. Vanuit de overheid is er een traject gaande om meer invulling te geven aan de open norm.
In 2013 is in opdracht van het ministerie van economische zaken door het expertisecentrum genetica gezelschapsdieren van de universiteit van Utrecht een zogenaamd incidentieonderzoek naar schadelijke raskenmerken en erfelijke gebreken bij populaties gezelschapsdieren uitgevoerd.
Onder het kopje 1.2 doelstelling staat onder meer vermeld: het project heeft als doel om de cumulatieve incidentie van rasgebonden erfelijke ziekten en kenmerken bij honden en katten in Nederlandse populaties vast te stellen.
De benodigde informatie hiervoor wordt verzameld in eerstelijns dierenartsenpraktijken.
Hiermee wordt voor het eerst objectief de omvang duidelijk van erfelijke gebreken en schadelijke raskenmerken in raspopulaties binnen de gezelschapsdierensector.
Op basis hiervan kan gericht beleid worden ontwikkeld om rashonden en -katten in Nederland te begeleiden naar gezondere populaties. Ook kunnen hiermee (potentiële) dierhouders, rasverenigingen en fokkers beter geïnformeerd worden over gezondheid van rassen en kunnen ze worden aangesproken op hun rol en verantwoordelijkheden in de aanpak van de problematiek.

Fairfok

Op 27 november 2014 heeft de Raad van Beheer op kynologisch gebied, de overkoepelende organisatie van rashondenfokkers, het project Fairfok aan de staatssecretaris van economische zaken aangeboden. Dit plan is op verzoek van het ministerie van economische zaken opgesteld en heeft tot doel te komen tot gezonde en sociale rashonden in 2024.

Rasvereniging

Ook onze rasvereniging (CCCN) heeft tot doel een gezonde raspopulatie voor de toekomst te waarborgen. Cane Corso Club Nederland heeft een fokreglement waar aangesloten fokkers zich aan dienen te houden. Dit reglement betreft administratieve verplichtingen en regels voor het fokbeleid. Dit reglement is openbaar en door iedereen te lezen op de site van Cane Corso Club Nederland.
Toelichting nieuwe wetten en regelgeving houders van dieren en persbericht van de Raad van Beheer.
“Ik fok honden als hobby. Dan ben ik toch niet bedrijfsmatig bezig? “
“Ook al verdient u geen geld met de fokkerij en geeft u de door u gefokte dieren weg, dan nog kunt u voor de wet bedrijfsmatig bezig zijn. Dat was ook al zo in het honden- en kattenbesluit van 1999. Grofweg bent u bedrijfsmatig bezig als uw fokactiviteit een zekere omvang heeft. Indien u in een aaneengesloten periode van 12 maanden 20 honden fokt, aflevert, verkocht of opgevangen heeft.”

Consument en recht

Er is sprake van consumentenkoop als voldaan is aan de vereiste dat de koper een consument is en de verkoper een professionele partij. Een koper is een consument als hij een natuurlijk persoon is die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf. Een rechtspersoon kan dus geen consument zijn. Een bakker, die een nieuwe oven voor zijn bakkerij bestelt is evenmin een consument.
Bestelt diezelfde bakker een oventje voor in de keuken van zijn woonhuis dan handelt hij wel als consument en is er sprake van consumentenkoop.
Een professionele verkoper kan zowel natuurlijk- als rechtspersoon zijn. Uit het bovenstaande volgt dat een koop tussen twee consumenten geen consumentenkoop is, evenmin als een koop tussen twee professionele partijen.
De regels omtrent consumentenkoop betreffen vooral de plichten van de verkoper en de rechten van de consument. Toch zijn er ter bescherming van de belangen van de (detail)handel ook enkele bepalingen in opgenomen, die tot doel hebben de verkoper te beschermen. Een belangrijke bepaling uit het consumentenrecht is omgekeerde bewijslast bij een gebrekkig product.

Garantie

(www.rechtvoorderashond.nl)
Er bestaan nogal wat misverstanden over wettelijke garantie en garantietermijnen bij consumentenkoop. In veel koopcontracten die fokkers hanteren ontbreekt een garantieregeling zelfs helemaal! Veel pupkopers denken dat zij standaard recht hebben op twee jaar garantie.
In de Europese Richtlijn Koop en Garantie is inderdaad een wettelijke termijn van twee jaar opgenomen. Dit is een termijn die als minimum is voorgeschreven aan de lidstaten van de E.U.
Bij de omzetting of implementatie van de Europese richtlijn naar Nederlands recht heeft de overheid besloten om deze twee jaar niet over te nemen.
Een E.U. verordening heeft geen directe werking, iedere lidstaat moet nadere uitwerking geven aan een verordening, daarbij hebben ze een bepaalde speelruimte.
In de Nederlandse wet staat dat het product dat u koopt “deugdelijk” moet zijn. Er is geen vaste wettelijke garantietermijn. De pupkoper moet de hond voor een bepaalde tijd op een normale manier kunnen houden (volgens het consumentenrecht is houden: gebruiken), waar men eigenlijk mee bedoelt dat voor een hond een normale hoeveelheid verzorging en medische kosten de grondslag is voor een normaal gebruik.
Indien voor een hond een bovenmatige hoeveelheid verzorging nodig is en daar hoge medische kosten uit voortvloeien is er geen sprake van “normaal gebruik”.
Als fokker moet u de pupkoper informeren over de eigenschappen van de hond. Ontstaat er bij de pup binnen zes maanden na aankoop een gebrek, dat normaal gebruik van de hond in de weg staat, dan moet de fokker, nadat de pupkoper hem in gebreke heeft gesteld, aantonen dat het gebrek hem niet te verwijten valt of aannemelijk maken dat het de schuld van de pupkoper is.
Na deze zes maanden moet de pupkoper aantonen dat het gebrek de schuld van de fokker is. Het is dus van belang om in de koopovereenkomst een garantiebepaling op te nemen, waarin de procedure voor een beroep op een garantieregeling is vastgelegd.
Wanneer een gebrek zich voordoet nadat de garantietermijn verstreken is, kan de pupkoper de fokker nog steeds aansprakelijk stellen. Nu moet de pupkoper echter aantonen dat het gebrek de fokker te verwijten valt. Namelijk “wie eist, bewijst”. Het is dus van belang om in de koopovereenkomst een garantiebepaling op te nemen waarin de procedure voor een beroep op de
garantieregeling is vastgelegd. Zo kunt u de garantie beperken. Wanneer de koopovereenkomst geen garantieregeling bevat wordt min of meer een levenslange garantie gegeven.

Waar heb je recht op bij garantie van dieren?

Wat voor remedies kun je claimen bij de garantie op je huisdier?
Het claimen van kosten is mogelijk redelijk als:

• De fokker te gebrekkig is geweest met informatie.
• Belangrijke zaken niet heeft gemeld of schriftelijk vastgelegd, zoals bijvoorbeeld de test- en onderzoekuitslagen.
• De hond niet conform de verwachting is door ziekte of gebrek, of de hond niet conform het doel is, waar deze voor is aangeschaft, bijv. voor de fokkerij.

Volgens de wet zijn er remedies waar je als consument recht op hebt als een product Non Conform is. (Niet voldoet, bijvoorbeeld door ziektes of gebreken).
Zo kun je proberen te claimen dat de verkoper de dierenartsenkosten betaalt van je huisdier, als dit ziek is.
Ook kun je wettelijk gezien een nieuw huisdier claimen bij overlijden, indien het de verkoper verwijtbaar is door gebrek of ziekte.

Rechtspraak

De laatste jaren zijn diverse geschillen tussen fokkers en hondeneigenaren beslecht door de rechtspraak, inzake mogelijk gebrek of ziekte bij de hond of honden van een (natuurlijke) consument.
Hieronder worden enkele aandachtspunten beschreven , die herleid zijn uit diverse uitspraken inzake fokkers en consument:

• Fokkers hebben een vergaande zorgplicht, die inhoudt dat ze al het mogelijke dienen te doen om gezonde dieren op de wereld te zetten.
• Fokkers dienen een pupkoper te informeren, in te lichten over erfelijke gebreken en ziekten, omdat zij, als deskundige van het ras en als lid van de rasvereniging, een ruime kennis- en ervaringsvoorsprong hebben op het gebied van kenmerken en gezondheid van het ras betreffende erfelijke ziekten, gebreken en het karakter (Mededelingsplicht).
• Fokkers dienen pupkopers duidelijk te wijzen op de risico’s van erfelijke ziekten en gebreken, alsmede het karakter van het ras, zodat de koper een weloverwogen beslissing kan nemen.
• Fokkers dienen in de koopovereenkomst aandacht te besteden aan erfelijke ziekten en gebreken, alsmede het karakter van het ras. Ook dient vermelding van betreffende test- en onderzoeksuitslagen een hoge prioriteit.
• Fokkers dienen ouderdieren te laten onderzoeken of testen op gebreken en ziekten naar de huidige stand van de wetenschap en volgens de norm van het ras.
• Bij rashonden horen erfelijke gebreken (zo stelde het gerechtshof Amsterdam op 20 februari 2018). De gedachte dat een stamboom garandeert dat de desbetreffende hond geen erfelijke gebreken of ziekten kan hebben is een misvatting, die voor rekening van de pupkopers moet blijven. Het is aan de fokker om een beleid te voeren om deze te verminderen met het oog op het welzijn van de hond.
• Conformiteit of Non-conformiteit. Voldoet de hond aan de verwachting inzake raskenmerken, medische en erfelijke aandoeningen zoals deze zijn voortgevloeid bij de informatievoorziening door de fokker en tekst uit de koopovereenkomst. De hond (het product) zal aan deze verwachtingen moeten voldoen inzake het consumentenrecht.
• Hobbyfokkers. Rechters wijzen argumenten van kleinschalig fokken af. De reden daarvoor is dat fokkers van rashonden immers volgens vaste jurisprudentie worden gezien als verantwoordelijke en deskundige vakmensen. Hierdoor hebben ze een grote kennisvoorsprong op de consument. Als gevolg daarvan is het consumentenrecht van toepassing.
• Een fokker die zich deskundig en professioneel profileert en meer dan incidenteel gedurende meerdere jaren honden fokt ten behoeve van de verkoop aan derden en bovendien rashonden importeert voor de fokkerij is volgens het oordeel van de rechtspraak “iemand die bedrijfsmatig optreedt”. (Uitspraak gerechtshof Eindhoven inzake Boerboels).
• Fokkers dienen in hun informatievoorziening aandacht te besteden aan: raskenmerken, erfelijk- of familiair probleem, werkwijze fokker, mogelijke ervaring, scholing, enz.

De politiek

In januari 2018 is bekend geworden dat landbouwminister Schouten nog dit jaar wil komen met een betere handhaving op het verbod om schadelijk te fokken met dieren, waaronder honden met erfelijke afwijkingen. Het verbod op fokken met dieren met erfelijke afwijkingen is in 2014 van kracht geworden in “Het besluit houders van dieren”. (Herziene versie 01-07-2018).
Handhaving is volgens de minister echter “complex”, vooral het beoordelen of fokkers hun inspanningsverplichting naar aanleiding van dit verbod wel voldoende nakomen. Er moeten dus praktisch toepasbare criteria komen. Bovendien zal er behoefte bestaan aan een eenduidige leidraad wanneer het welzijn en de gezondheid van een dier door het fokken wordt benadeeld.

De rasvereniging

Doordat de wetenschap steeds verder in staat is om betrouwbare testen of onderzoeken uit te voeren inzake erfelijke gebreken en ziekten zal de Raad van Beheer mogelijk de rasverenigingen adviseren, dan wel verplichten om hier in de nabije toekomst gehoor aan te geven. De rasvereniging zal dan, naargelang de uitkomst van het gezondheidsinventarisatieonderzoek (of -onderzoeken) een beleid kunnen ontwikkelen /uitvoeren op erfelijke gebreken of ziekten die levensbedreigend zijn of die de kwaliteit van leven van de hond ernstig beperkt of beïnvloedt.
Verder kan de CCCN-fokker, pupkoper (consument) via de website informatie aanbieden over de rastypische erfelijke gebreken en ziekten die uit het onderzoek naar voren zijn gekomen.
Mogelijk kan CCCN een bijsluiter, document vervaardigen met de rastypische erfelijke gebreken en ziekten gerelateerd aan het gezondheidsonderzoek, zodat de aangesloten fokker dit document als bijlage bij de koopovereenkomst kan voegen, mogelijk met eventuele test of onderzoeksmethoden, rekening houdend met de stand van de wetenschap op dat moment.
Ook is de rasvereniging afhankelijk van regels en normen welke in de toekomst door de overheid zullen worden opgelegd om een invulling te geven aan de open norm betreffende het “besluit houders van dieren”.
Ook zullen de Raad van Beheer en de rasvereniging er rekening mee dienen te houden dat, hoe meer testen en onderzoek al dan niet verplicht worden, de aansprakelijkheid van de fokker des te groter wordt, mocht het een keer mis gaan.

De fokker

Schenk bij het samenstellen van een koopovereenkomst voldoende aandacht aan het karakter van het ras (eventueel met een verwijzing naar de website van CCCN) en erfelijke gebreken en ziekten bij het ras (mogelijk een document voor leden van CCCN). Omschrijf waar de consument de hond voor aanschaft, bijvoorbeeld huishond etc.
Voeg test- of onderzoeksuitslagen toe. Omschrijf eventueel familiair probleem (dus probleem van ouders of grootouders).
Hoe omschrijf je de garantiebepalingen (voor de eerste 6 maanden en een bepaalde periode erna).
Je geeft immers garantie, wat wil zeggen dat je garant staat voor je product.

De consument

Als consument dien je als voorbereiding op de aanschaf van een Cane Corso informatie te vergaren op het gebied van raskenmerken, karakter en rastypische medische problemen (hierover zal veel informatie te vinden zijn op de site van CCCN). Ook dien je na te gaan of je woon- en/of werksituatie geschikt is voor het houden van een Cane Corso. Ook is het advies om een hond met stamboom te nemen, temeer daar uit een stamboom de familiegeschiedenis(voorouders) is af te leiden. Zo kun je eventueel bij CCCN navraag doen of er mogelijke problemen op medisch gebied bekend zijn.